Temel Göstergeler
Resmi AdıMarshall Adaları Cumhuriyeti
Yönetim BiçimiParlamenter demokrasi/ABD ile Bağımsız Birlik Anlaşması
Bağımsızlık Tarihi21 Ekim 1986 (ABD kontrolündeki BM idaresinin sona ermesiyle)
BaşkentMajuro
Yüzölçümü181 km2
Nüfusu78.000 (2020)
Nüfusun Etnik Dağılımı%98 Marshallı, %2 diğer
İklimiTropikal iklim hâkimdir.
Coğrafi KonumuOkyanusya’da Kuzey Pasifik Okyanusu’nda yer alan Marshall Adaları, takriben Havai ile Avustralya’nın ortalarında bulunan bir takımada ülkesidir.
KomşularıBir takımada ülkesi olan Marshall Adaları’nın hiçbir ülke ile kara sınırı yoktur, kıyı şeridi 370 km’dir.
Dilİngilizce ve yerel Marshall dili
Din%91 Hristiyan, %7 Mormon, %1 dinsiz, %1 diğer
Ortalama Yaşam Süresi74,1 yıl (2020)
Okuma-Yazma Oranı%98 (2011)
Para BirimiABD Doları
Millî Gelir220 milyon dolar (2019 IMF)
Kişi Başı Ortalama Milli Gelir3.924 dolar (2019 IMF)
İşsizlik Oranı%36 (2006)
Enflasyon Oranı%0,8 (2018)
Reel Büyüme Hızı%2,3 (2019)
Yoksulluk OranıBilinmiyor
İhracat ÜrünleriBalık, Hindistan cevizi ve yağı, el yapımı ürünler
İthalat ÜrünleriPetrol yağları, temel besin maddeleri, tütün, makine ve bağlı ekipmanlar, meşrubat
Başlıca Ticaret OrtaklarıABD

Ülke Tarihi

Marshall Adaları’ndaki bilinen ilk yerleşimcilerin MÖ 2. bin yılda Güneydoğu Asya bölgesinden gelen Mikronezyalılar olduğu tahmin edilmektedir. Bununla birlikte adaların tarihine ilişkin bilgiler oldukça sınırlıdır.

İspanya’nın Pasifik Okyanusu’nda sürdürdüğü sömürge faaliyetleri kapsamında, 1526 yılından itibaren işgal edilerek kontrol altına alınan adalar, gözde bir bölge olmamakla birlikte asırlarca İspanyol hâkimiyetinde kalmış, adaların bir kısmı bölgede Almanya ile yaşanan gerginliğin ardından 1885’te Almanya’ya satılmıştır.

Birinci Dünya Savaşı başlarında Japon İmparatorluğu tarafından kontrol altına alınan adalar, İkinci Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru, Ocak 1944’te yaşanan yoğun çatışmaların ardından ABD hâkimiyetine girmiştir. Savaşın ardından adalar, 1958 yılına kadar ABD’nin nükleer denemelerini gerçekleştirdiği bir bölge olmuş, özellikle 1952 yılında, Hiroşima ve Nagazaki’ye atılan atom bombalarından bin kat daha güçlü bir hidrojen bombası adalarda denenmiştir. Çevre örgütleri bu denemeler sebebiyle Marshall Adaları’nın dünyanın en fazla kirletilen bölgesi olduğunu ifade etmektedir.

İkinci Dünya Savaşı’nın ardından yaklaşık 40 yıl ABD hâkimiyetinde kalan adalarda 1979 yılında ilk anayasa kabul edilmiş, 1986 yılında yürürlüğe giren Bağımsız Birlik Anlaşması (COFA) ile adalar bağımsızlığına kavuşmuştur. 2004 yılında yenilenen anlaşmaya göre adaların güvenlik ve savunması ile bazı kamu hizmetleri ABD’nin sorumluluğundadır.

Siyasi Yapı

İkinci Dünya Savaşı sonrasında ABD vesayeti altına giren Marshall Adaları, yaklaşık 40 yıl devam eden bir sürecin ardından 1986 yılında yürürlüğe giren Bağımsız Birlik Anlaşması (COFA) ile bağımsızlığına kavuşmuştur. 1999-2003 yıllarında devam eden müzakerelerden sonra 2004 yılında yeniden yürürlüğe giren COFA uyarınca, ülkenin güvenlik ve savunması ABD tarafından üstlenilmekte ve bazı kamu hizmetleri de yine ABD tarafından verilmektedir. Yine aynı anlaşmaya göre ada halkı ABD’ye göç etme ve orada çalışma hakkına da sahiptir.

Ülke yönetimi, ABD ile serbest birlik hâlinde başkanlık sistemi ile parlamenter sisteminin bir birleşimi şeklindedir. Devlet başkanı aynı zamanda hükümetin de başıdır. Devlet başkanı parlamento üyeleri tarafından dört yıl görev yapmak üzere seçilmektedir ve dönem sınırlaması yoktur. Mevcut devlet başkanı Ocak 2020’den bu yana görev yapan David Kabua’dır.

Yasama organı iki meclisli ulusal parlamentodur. 33 üyeden oluşan parlamento (Nitijela) üyeleri dört yılda bir ülke çapında gerçekleştirilen seçimlerle belirlenmektedir. Bir danışma meclisi olarak görev yapan Iroij Konseyi ise kabile şeflerinin yer aldığı 12 üyeli bir yapıdır. Ülke idari olarak 24 bölgeye ayrılmıştır.

Ekonomik Durum

ABD’den gelen yardımlar ve diğer ödenekler dünyanın en küçük ekonomilerinden birine sahip Marshall Adaları’nın temel gelir kaynaklarını oluşturmaktadır. 1986 yılında imzalanan Bağımsız Birlik Anlaşması uyarınca ABD her yıl Marshall Adaları’na 100 milyon doları bulan yardım yapmaktadır. 1 milyar doları bulmayan GSYİH’nin yanı sıra kişi başı ortalama yıllık gelir de 5.000 doların altındadır. Bununla birlikte ülke son yıllarda denizcilik faaliyetlerinde giderek öne çıkmaktadır. Nitekim hâlihazırda Marshall Adaları bandıralı gemilerin sayısı Panama’nın ardından ikinci sırada yer almaktadır.

Hizmet sektörü istihdamın ve millî gelirin dörtte üçünden fazlasını karşılarken, geçimlik tarım, balıkçılık ve el sanatları halkın en önemli gelir kaynağıdır. Majuro Limanı dünyanın en büyük orkinos aktarma limanlarından biridir. Yetiştirilen başlıca tarım ürünleri; Hindistan cevizi, kopra, domates, kavun ve sebze-meyvedir. Sanayi kolları da gıda işleme ve ton balığı ile sınırlıdır. Öte yandan el üretimi küçük eşyalar da önemli gelir kalemlerindendir. Ülke turizm açısından yüksek bir potansiyele sahip olmasına karşın ulaşım zorlukları, yetersiz tesis ve altyapı sebebiyle bu potansiyel henüz yeterince değerlendirilememektedir.

Dış ticarette sınırlı bir etkinliğe sahip olan ülke temel gıda maddeleri ve yakıt başta olmak üzere pek çok alanda ithalata bağımlıdır. Dış ticaretin önemli bir bölümü ABD ile yapılmaktadır.

Türkiye ile İlişkiler

Türkiye ile Marshall Adaları arasındaki ilişkiler sınırlı düzeyde sürdürülmektedir. İlk diplomatik ilişkiler 2008 yılında tesis edilmiştir. Her iki ülkenin de bir diğerinde büyükelçiliği yoktur. Marshall Adaları Türkiye’nin Kanberra (Avustralya) Büyükelçiliği’ne akreditedir; ayrıca İstanbul’da bir fahri konsolosluğu bulunmaktadır.

Siyasi temaslar daha çok Türkiye’nin ev sahipliği yaptığı uluslararası organizasyonlar vesilesiyle gerçekleştirilmektedir. Bu kapsamda 2014 yılında düzenlenen Türkiye-Pasifik’te Gelişmekte Olan Küçük Ada Ülkeleri Dışişleri Bakanları Toplantısı’na ve 2016 yılındaki BM Dünya İnsani Zirvesine Marshall Adaları bakanlıklar düzeyinde katılım göstermiştir.

İki ülke arasındaki ticari ilişkiler özellikle denizcilik sektörü üzerinden sürdürülmektedir. Son yıllarda Türk armatörlerin “kolay bayrak” tercihinde Marshall Adaları giderek öne çıkmaktadır. Bu bakımdan iki ülke arasındaki ticaret hacmi yüksek gözükmektedir. Son olarak 2018 yılındaki resmî verilere göre karşılıklı ticaret hacmi, 166 milyon doları Türkiye’den Marshall Adaları’na ihracat, 17 milyon doları ithalat olmak üzere toplamda 183 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.

Müslümanların Durumu

19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren uygulanan misyonerlik faaliyetleri sebebiyle Marshall Adaları’nda halkın büyük bir bölümü Hristiyan’dır. Ülkede 1990’lı yıllardan itibaren sayıları son derece sınırlı küçük bir Müslüman azınlık teşekkül etmiştir. Bununla birlikte okyanus ortasındaki bu küçük takımada ülkesine yönelik bu alandaki faaliyetlerin Kadıyanilik hareketi tarafından yürütülüyor olması üzüntü vericidir. Ülkedeki tek cami de 2012 yılında bu hareket tarafından yaptırılmıştır. Müslümanlık ülkede 2001 yılında resmî olarak tanınmıştır. Bu yasal dayanak mutedil Sünni yapılanmalara bölgede tebliğ faaliyetleri yürütebilme olanağı sağlamaktadır.